بازی و اسباب بازی

بازی کردن برای کودک و نوجوان عنصری بسیار مهم در سبک زندگی و سبک رفتاری آنها می باشد. در واقع آنها از طریق بازی کردن رشد می یابند. اسباب بازی یکی از ابزاری است که کودک و نوجوان خریداری می کند و حس و فکر خود را متوجه آن می کند. حتی اگر اسباب بازی گران قیمت باشد و کودک نتواند آن را خریداری کند با هر وسیله ای که توانایی جایگزینی با شی مورد نظر را داشته باشد به بازی می پردازد. شما اغلب دیده اید که گاهی کودک با تکه چوبی در حال بازی است.

اسباب بازی ها را می توان بر اساس سطح توسعه  یا  نوح تحریک در کودک و نوجوان طبقه بندی نمود. همچنین می توان اسباب بازی را بر اساس طبقه سنی نیز تقسیم بندی نمود. مثلا عروسک ها را می توان جهت توسعه لباس و نهادینه کردن مد لباس در طبقه توسعه اجتماعی – اعتقادی قرار داد. در زیر به برخی دیگر از طبقه بندی ها اشاره خواهد شد:

اسباب بازی هایی برای توسعه فیزیکی – جسمی و ماهیچه ای مثل واگن ها،دوچرخه ها،پازل ها،بیل و … .

اسباب بازی هایی برای رشد حسی(بینایی، شنوایی، بویایی،چشایی،لامسه) کودکان که شامل خمیر بازی، آلات موسیقی،شن و ماسه و … می باشند.

اسباب بازی هایی برای اعتماد به نفس ایجاد کردن در کودک شامل اتوموبیل،هواپیما و … .

اسباب بازی هایی برای توسعه خلاقیت فکری و تفکر در کودکان مثل مداد رنگی،کاغذ،قیچی و … .

 

صنعت اسباب بازی یکی از پرتجارت ترین محصولات جهان است با بررسی محصولات پرفروش در جهان می توانید به راحتی متوجه این موضوع شوید که سومین صنعت پر سود در جهان اسباب بازی می باشد. اسباب بازی یکی از زیر مجموعه های اقتصاد خلاق است.  به خاطر اینکه اسباب بازی با قشر تاثیر پذیر اجتماع در ارتباط است و ارزش ها، شخصیت و عقاید وی را می سازد موضوعی است که به شدت با فرهنگ در ارتباط است.

در دهه هشتاد شمسی ایران یکی از بزرگترین وارد کنندگان اسباب بازی به شمار می آمد در حالی که حتی میزان استفاده از اسباب بازی در ایران یک سوم آسیا و حدود یک هفتم میزان سرانه جهانی است لذا می توان گفت سرانه استفاده از اسباب بازی در ایران علی رغم واردات بسیار زیادی که دارد بسیار ناچیز است. اما در دهه نود واردات اسباب بازی کشور کمتر شد و بیشتر متکی به تولیدات داخلی شد.

نمودار زیر واردات اسباب بازی ایران در سال های مختلف را نشان می دهد همانگونه که در نمودار مشخص است واردات اسباب بازی مجددا در سال های ۹۴ و ۹۵ افزایش یافته به گونه ای که ایران در خوشبینانه ترین حالت حدود ۱۰ درصد از نیاز اسباب بازی داخل را تامین می کند.

حجم کل فروش جهانی انواع اسباب ­بازی تولید شده مبتنی بر شخصیت­ها و نمادهای فرهنگی، در سال ۲۰۱۴ بالغ بر ۵/۳۲ میلیارد دلار بوده که این رقم، در حدود ۱۳ درصد کل بازار خرده ­فروشی محصولات مبتنی بر شخصیت­ها و نمادهای فرهنگی را شامل می­شود. در میان خاستگاه ها، مطابق انتظار، حوزۀ سرگرمی بیش‌ترین استفاده را در تولید اسباب­ بازی مبتنی بر نماد داشته است چون حوزۀ اسباب­ بازی به خودی خود جزئی از حوزۀ سرگرمی بوده و کارکرد دوگانۀ «خاستگاه-محصول» آن، نشانی از این موضوع می‌باشد. ۸۳ درصد از کل فروش جهانی اسباب­ بازی، مربوط به محصولات مبتنی بر نمادها و شخصیت‌های حوزۀ سرگرمی بوده‌اند. این سهم معادل با فروش نزدیک به ۲۷ میلیارد دلاری این محصولات در کل جهان بوده است. در میان محصولات تولید شده مبتنی بر خاستگاه سرگرمی، اسباب‌بازی بیش‌ترین میزان فروش را داشته است.

 

 

نمودار ۱) سهم هریک از خاستگاه­های نمادها از فروش جهانی اسباب بازی  (درصد، میلیون دلار)

 

 

پراکندگی جغرافیایی

منطقۀ امریکای شمالی با حجم فروش ۱۵ میلیارد دلار، ۴۶ درصد از بازار جهانی اسباب‌بازی مبتنی بر شخصیت و نمادهای فرهنگی را در اختیار داشته است. پس از امریکای شمالی، این محصولات در کشورهای منطقۀ اروپای شمالی بیش از ۱/۶ میلیارد دلار فروش داشته‌اند که این رقم، نزدیک به ۱۹ درصد از فروش جهانی این محصولات را شامل می‌شود.

 

نمودار۲) سهم هریک از مناطق جهان از فروش جهانی پوشاک (درصد، میلیون دلار)

 

کشورهای منطقۀ خاورمیانه و افریقا، کم‌ترین سهم از بازار جهانی این محصولات را داشته‌اند. کل حجم خرید و فروش اسباب­ بازی مبتنی بر نمادهای فرهنگی در این منطقه در حدود ۳۴۰ میلیون دلار برآورد شده که در حدود یک درصد سهم بازار جهانی آن را تشکیل می­دهد.

در میان کشورهای جهان، امریکا با فروش نزدیک به ۱۴ میلیارد دلار، در حدود ۴۳ درصد از بازار اسباب‌بازی مبتنی بر نمادهای فرهنگی در جهان را دارا می‌باشد. پس از امریکا، کشورهای ژاپن و انگلستان با فروش حدود ۵/۲ میلیارد دلاری، هریک در حدود ۸ درصد از بازار جهانی را در اختیار دارند. چهارمین بازار بزرگ اسباب­ بازی‌های مبتنی بر نمادهای فرهنگی کشور آلمان است که در حدود ۵ درصد بازار جهانی را شامل می­شود.

 

نمودار ۳) میزان فروش ۱۰ بازار بزرگ اسباب­بازی مبتنی بر شخصیت و نمادهای فرهنگی (درصد، میلیون دلار)

 

دکتر محمد مهدی ایزدخواه – دکتر سجاد خانی