چین
صنعت انیمیشن چین پس از سال ۲۰۰۴ به رشد قابل توجهی نائل گردید که این امر را مرهون اتخاذ سیاست های حمایت از تولید انیمشن داخلی و اعمال محدودیت‌هایی برای پخش انیمیشن‌های خارجی در کشور می‌باشد.
پس از جنگ جهانی دوم ژاپن توانست با تولید انیمیشن‌های با‌کیفیت و با قیمت مناسب، بازار انیمشن چین را در دست بگیرد به طوری که پس از سال‌ها، رهبر چین در سخنرانی خود در سال ۱۹۹۶ از رنگ و بوی فرهنگ ژاپنی در چین احساس ندامت و نگرانی کرد و بیان کرد که فرهنگ جوانان و کودکان کشور که قشر تاثیر پذیری از کشور بودند به سمت و سوی فرهنگ ژاپنی سوق پیدا کرده است و لذا دستوراتی را در همان سخنرانی به مسئولین مرتبط جهت رونق کارهای فرهنگی هنری ،ادبی و انیمیشن داخلی و حمایت از آنها ابلاغ نمود. مجموعه قوانین فوق که تحت عنوان قوانین پروتکتیسم [۱]معروف هستند به صورت جزئی و با سرعت کمی توسعه یافت تا اینکه در سال ۲۰۰۴ صنعت انیمیشن چین به یکی از قدرتمندترین صنعت های انیمیشن جهان تبدیل شد.
سازمان فیلم، رادیو و تلویزیون چین(SAFRT) (2) برنامه ها و سیاست ها کلی حمایت از انیمیشن چین را تنظیم و ابلاغ نمود که همه این برنامه ها دارای دو بعد مهم اقتصادی و فرهنگی بود که علاوه بر توسعه و رشد بخش فرهنگی چین عایدات زیادی از حیث اقتصادی نیز برای چین رقم زد.
سه هدف عمده این سازمان عبارت بود از:
۱٫ بهبود کیفیت فیلم ها و انیمیشن ها و محصولات رادیویی تلویزیونی داخلی
۲٫ بهبود تکنولوژی‌های مورد استفاده در فیلم و انیمیشن و رادیو و …
۳٫ گسترش تنوع فروش محصولات حاصل از انیمیشن‌ها و فیلم‌ها مثل فروش دی وی دی و …
• از دیدگاه فرهنگی، سیاست های دولتی این بوده که نیروهای کارآزموده و ماهر را جهت تولید انیمیشن های داخلی به کارگیرد و کشور چین این کارها را از طریق کشورهایی نظیر آمریکا،ژاپن و … از طریق قراردادهای جوینت ونچر[۳] و تولید مشترک انجام داد همچنین از دیدگاه اقتصادی این سیاست ها باعث به وجود آمدن واحد انیمیشن سازی بزرگی در چین شد که تخصص بالایی در تولید انیمیشن داشت و نیروی کار زیادی را در این کشور مشغول به کار کرد تا از سرمایه‌های داخلی به تولید انیمیشن بپردازند و انیمیشن‌هایی با زمینه فرهنگی چین روانه بازار نمایند.
• یکی دیگر از سیاست های چین جهت حمایت از تولید داخلی و انیمیشن های داخلی این بود که ۶۰ درصد از سهمیه پخش انیمیشن های خود را به پخش انیمیشن داخلی اختصاص داد و در ادامه نیز به همه انیمیشن های تولید داخل اجازه پخش تبلیغات ۳۰ ثانیه ای رایگان در تلویزیون داد.
• در برنامه ای حمایتی دیگر به همه انیمیشن های تولیدی در داخل کشور ۳۰ ثانیه تبلیغ در زمان طلایی پخش که شامل زمان پخش از ساعت ۵ بعد از ظهر تا ۷ بعد از ظهر بود ارائه گردید.
• علاوه بر برنامه های حمایتی فوق دولت چین به همه تولیدکنندگان کالاهای کاراکتر محور مشوق هایی با معافیت های مالیاتی و ارائه آب و برق رایگان جهت توسعه بیشتر این صنعت در چین ارائه داد.
• در سال ۲۰۰۶ پخش تمامی انیمیشن های خارجی در ساعت طلایی پخش از ۵ بعد از ظهر تا ۸ بعد از ظهر ممنوع اعلام گردید که در سال ۲۰۰۸ نیز این مدت طلایی یک ساعت افزایش پیدا کرده و از ساعت ۵بعدازظهر به ۹ شب تغییر داده شد و پخش انیمیشن های خارجی در این مدت ممنوع اعلام شد.
• پس از اعمال سیاست های حمایتی و تشویقی فوق، دولت چین بر هدف‌مند کردن مالیات‌‌ها و معافیت های مالیاتی تاکید نمود و برنامه های‌حمایتی نیز حالت قاعده‌مندتری به خود گرفت تا اینکه این صنعت از نظر میزان زمان انیمیشن تولید شده و کیفیت انیمیشن، به یکی از برترین صنعت های انیمیشن جهان تبدیل شد. کشور چین با کشورهایی مثل استرالیا،کانادا،آمریکا و ژاپن وارد دور جدیدی از تولیدات مشترک انیمیشن شد و توانایی ارائه محصولات خود به این کشورها و کشورهای دیگر جهان نیز به وجود آمد با به وجود آمدن این شرایط دولت چین به تولید کنندگان داخلی انیمیشن که محصولات آنها در کانال های کشور های خارجی ارائه می گردید به ازای هر دقیقه انیمیشن ۱۵۰۰ یوان و به تولید کنندگانی که محصولات آنها فقط در کانالهای داخلی پخش می شود ۷۵۰ یوان پرداخت می نمود.
• چین همچنین به تاسیس نمایشگاه های ویژه بین المللی با هزینه خود اقدام نمود که تولیدکنندگان داخلی می توانستند محصولات خود را در این نمایشگاه‌ها به طور رایگان به نمایش بگذارند و زمینه ارتباط با متخصصان سایر کشورها نیز مهیا گردد تا از دانش و تخصص و تجربه آنها در بهبود کیفیت انیمیشن های داخلی استفاده نمایند.
• پس از آن در سال ۲۰۱۱ دولت چین به تاسیس پارک هایی پرداخت که در تولید انیمشن تخصص داشتند و از این طریق تیم های متخصص تولید انیمیشن ایجاد شد و با افراد متخصص با همکاری هم در این پارک‌ها به تولید انیمیشن های داخلی قوی پرداختند.
انگلستان
صنعت انیمیشن انگلستان را تیم هایی از افراد و شرکت های با تجربه کوچک و بزرگ که تبحر زیادی در تولید انیمیشن دارند، تشکیل می دهند. انیمیشن های تولید شده در انگلستان عمدتا با دو هدف عمده تجاری_تبلیغاتی و فیلم داستانی تولید می شوند که مسلماً طرح کسب و کاری این دو نوع انیمیشن متفاوت از هم می باشند. سه بازیگر اصلی در طرح های کسب و کاری انیمیشن انگلستان عبارتند از:
۱٫ شرکت هایی که صاحب حقوق کاراکتر می باشند و کارهای مربوط به پیش تولید را انجام می دهد مثل مجسمه ها،شخصیت های کتاب های مقدس و … این شرکت ها علاقه زیادی به شراکت با دیگر تولید کننده ها دارند.
۲٫ شرکت هایی که کاراکترها را توسعه می دهند و کارهای مربوط به مالکیت پیش تولید و تولید آنها را پوشش می دهد.
۳٫ شرکت هایی که پروژه های تولید انیمیشن خاص و تخصصی را انجام می دهند.
بودجه تولید انیمیشن های انگلستان از منابع زیر حاصل می شود:
۱٫ پخش و انتشار داخلی و خارجی
۲٫ قراردادهای تولید مشترک شامل لایسنسینگ[۴]،فرانچایزینگ[۵] و جوینت ونچر
۳٫ سرمایه گذاری مستقیم در تولید انیمیشن در خارج از مرزها
۴٫ حمایت های دولتی
در انگلستان صندوقی به نام Wales creative IP Fund وجود دارد که در سال ۲۰۰۵ تاسیس شد و بودجه زیادی صرف حمایت و تولید انیمیشن های داخلی می نماید. یکی از شعارهای مهم شرکت های تولید کننده انیمیشن در انگلستان همکاری در تولید با سایر کشورها جهت رونق و توسعه انیمیشن داخلی می باشد. البته یکی از اهداف مهم انگلستان قطع کامل حمایت ها از تولید انیمیشن داخلی است که سعی دارد در آینده ای نزدیک به آن دست یابد. انگلستان نیز همانند چین حمایت های زیادی از تولید انیمیشن از نوع معافیت های مالیاتی و تبلیغات رایگان در تلویزیون به عمل می آورد.
امارات
امارات نیز جهت حمایت از تولید انیمیشن های داخلی خود و توسعه این صنعت برنامه های زیر را در دستور کار خود قرار داده است:
• از برنامه های تولید داخلی مالیات گرفته نمی شود.
• در زمان ماه مبارک رمضان در این کشور توجه خاص و ویژه ای به محصولات و کارهای تلویزیونی داخلی می شود.
• در ماه مبارک رمضان تولیدات و همکاری های زیادی با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در خصوص تولید فیلم و انیمیشن و پخش آنها دارد .
• در ساعت ۷ بعد از ظهر تا ۱۰ شب که زمان after the ifter نیز گفته می شود، برنامه های داخلی فقط پخش می شود و از پخش برنامه های خارجی امتناع می شود.]
کره
• بین ۱ تا ۱٫۵ درصد کل برنامه های تلویزیونی به انیمیشن داخلی اختصاص دارد.
• از استراتژی همکاری در تولید جهت افزایش سهم بازار خود در بازار داخلی و جهانی استفاده می نماید.
• الویت حق پخش با انیمیشن های داخلی تازه تولید شده می باشد.
• تامین سرمایه ساخت انیمیشن ها از روش [۶]Fund to Fund می باشد.
اندونزی
در اندونزی ۲۰ درصد کل برنامه های تلویزیون مربوط به کانال های داخلی است.
مالزی
در مالزی ۸۰ درصد برنامه های تلویزیونی باید داخلی باشد و ۶۰ درصد از برنامه های رادیویی باید به تولیدات داخلی اختصاص نماید.
تخفیفات بسیار بالایی برای پخش برنامه ها و انیمیشن های داخلی در تلویزیون داخلی دارد.
ویتنام
در ویتنام ۸۰ درصد تبلیغات تجاری در تلویزون و رادیو باید تولید داخلی باشند.
استرالیا
در استرالیا ۱۰ درصد بودجه برنامه های تلویزیونی و تبلیغاتی صرف تولید برنامه ها و فیلم های داخلی می شود.
۵۵ درصد برنامه های تلویزیونی در زمان ۶ صبح تا ۶ بعد از ظهر باید ساخت داخل باشد.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
[۱] Protectism
[۲] State of Film , Radio and Television
[۳] به نوعی از همکاری تجاری اطلاق میشود که طی آن طرفین، مدیریت فعالیت خاصی را به نحو مشترک به عهده می گیرند و در سود و زیان حاصله شریک می شوند.
[۴] یک قرارداد اعطای امتیاز، توافقی است که در آن اعطا کننده امتیاز (Licensor) مورد با ارزشی را به گیرنده امتیاز (Licensee) در ازای عملکرد خاص و مبلغی پول اعطا می کند . در واقع اعطا کننده امتیاز (شرکت بین المللی) یکی از موارد زیر را به گیرنده امتیاز (شرکت ملی) اعطا می کند :
الف: حق استفاده از یک کالا، تکنولوژی و یا فرایند (Patent Right)
ب: حق استفاده از علائم تجاری (نام و نشان تجاری (Trademark)
ج: حق نشر و تکثیر (فعالیتهای چاپی، هنری، موسیقی، نرم افزارهای کامپیوتری و … (Copyright)
د: دانش فنی محصولات و یا فرایندها
هر یک از امتیازها می تواند برای یک بازار خارجی و یا چندین بازار اعطا شود . در مقابل گیرنده امتیاز متعهد می شود که :
الف: فقط به تولید محصولاتی بپردازد که امتیاز آنها را گرفته است .
ب: این محصولات را فقط در قلمرویی که مقرر شده است به فروش برساند .
ج: به اعطا کننده امتیاز مبلغی را که مرتبط با حجم فروش است بپردازد
[۵] فرانچایزینگ (Franchising) یا همان فرانشیز نوع خاصی از اعطای امتیاز (Licensing) است که در آن امتیاز دهنده (Franchiser) تمام برنامه های بازاریابی از قبیل نام کالا، علائم و نشانها، محصولات و روش عملیات را در اختیار گیرنده امتیاز (Franchisee) قرار می دهد . معمولا قراردادهای فرانچایزجامع تر از اعطای امتیاز است چون نسخه ای برای تمام عملیات تجویز می گردد .
[۶] صندوق سرمایه‌گذاری در سایر صندوق‌ها، هدف از تشکیل این نوع صندوق‌ها دستیابی به سطوح بالای تنوع بخشی است. سیستم به گونه ای است که با سرمایه گذاری در انواع انیمیشن ها و کارهای مختلف فرهنگی،اقتصادی ریسک حاصل از سرمایه گذاری در مجموع کاهش می یابد .
دکتر سجاد خانی
