یکی از جذاب ترین بازارهای تخصصی و پرتنوع که در عین سادگی دارای شاخه های متنوعی نیز هست، بازار نوشت افزار است. متاسفانه واردات بی رویه نوشت افزار و تامین آن از خارج کشور یکی از معضلات فرهنگی و اقتصادی کشور است. جدیدا شرکت های تولید کننده داخلی به سمت تولید و عرضه نوشت افزار ایرانی اسلامی روی آورده اند و توانسته اند بخش زیادی از بازار داخلی را به سمت خود سوق دهند. نوشت‌افزار، یکی از زیرمجموعه های صنایع فرهنگی است که کاربردهای زیادی دارد و تعداد زیادی از مصرف کنندگان را تحت تاثیر قرار می دهد. نکته ای که باید در نظر داشت این است که نوشت افزار تنها وسیله ای برای نوشتن و ترسیم نیست بلکه یک محصول فرهنگی است که می تواند فرهنگ کشور تولید کننده را انتقال دهد. نوشت افزار حیطه گسترده ای دارد که در چهار گروه کلی زیر قابل بررسی می باشند:
- نوشت افزار مدرسه جهت استفاده دانش آموزان و معلمان شامل مداد،خودکار،دفتر،پاک کن و … .
- نوشت افزار اداری شامل زونکن ها، پانچ و … .
- نوشت افزار نوشتاری که به صورت تخصصی جهت نوشتن استفاده می شود شامل انواع قلم، هایلایتر، مدادرنگی، تراش و ژل های رنگی.
- نوشت افزار کامپیوتری مثل جوهر های پرینتر، انواع سی دی و فلاپی ، کاورهای کامپیوتر ،سی دی و … .
حجم کل فروش جهانی انواع نوشت افزار تولید شده مبتنی بر شخصیت ها و نمادهای فرهنگی، در سال ۲۰۱۴، نزدیک به ۸ میلیارد دلار بوده که این رقم، در حدود ۳ درصد کل بازار خرده فروشی محصولات مبتنی بر شخصیت ها و نمادهای فرهنگی را شامل می شود. در حدود ۶۶ درصد از محصولات فروخته شده در این بخش، مبتنی بر نمادهای خاستگاه سرگرمی بوده اند. این سهم معادل با فروش بیش از ۲/۵ میلیارد دلاری این محصولات در کل جهان بوده است. پس از خاستگاه سرگرمی، خاستگاه های ورزش و برندهای شرکتی، به ترتیب ۱۲ و ۱۰ درصد فروش محصولات نوشت افزار مبتنی بر نمادهای فرهنگی را در اختیار داشته اند.
نمودار ۱) سهم هریک از خاستگاه های نمادها از فروش جهانی نوشت افزار (درصد، میلیون دلار)
پراکندگی جغرافیایی
منطقۀ امریکای شمالی با حجم فروش بیش از ۴ میلیارد دلار، در حدود نیمی از بازار جهانی نوشت افزار مبتنی بر شخصیت و نمادهای فرهنگی را در اختیار داشته است. پس از این منطقه، آسیای شرقی و اروپای شمالی به ترتیب با فروش ۸۳۲ و ۷۵۷ میلیون دلاری، هریک تقریباً ۱۰ درصد از بازار فروش جهانی این محصولات را در اختیار داشته اند و پس از این مناطق، امریکای لاتین با فروش حدود ۶۲۹ میلیون دلاری، ۸ درصد بازار جهانی را تشکیل داده است.
نمودار ۲) سهم هریک از مناطق جهان از فروش جهانی نوشت افزار (درصد، میلیون دلار)
نکتۀ جالب توجه در خصوص نوشت افزارهای مبتنی بر نمادها و شخصیت های فرهنگی این است که کشورهای منطقۀ اروپای جنوبی، کم‌ترین سهم از بازار جهانی این محصولات را داشته¬اند. کل حجم خرید و فروش محصولات در این منطقه در حدود ۳۶۵ میلیون دلار برآورد شده که در حدود ۵ درصد سهم بازار جهانی آن را تشکیل می دهد. سهم بازار کشورهای منطقۀ خاورمیانه و افریقا از این بازار نیز کمی بیش از منطقۀ اروپای جنوبی و در حدود ۴۰۶ میلیون دلار برآورد شده است.
در میان کشورهای جهان، امریکا با فروش بالغ بر ۸/۳ میلیارد دلار، نزدیک به نیمی از بازار نوشت افزار مبتنی بر نمادهای فرهنگی در جهان را دارا بوده است. پس از امریکا، کشور ژاپن در این بخش، با فروش ۴۱۳ میلیون دلاری، در حدود ۵ درصد بازار را در اختیار داشته است.
نمودار ۳) میزان فروش ۱۰ بازار بزرگ نوشت افزارهای مبتنی بر شخصیت و نمادهای فرهنگی (درصد، میلیون دلار)
دکتر محمدمهدی ایزدخواه – دکتر سجاد خانی
